À các bạn đừng để tên quyển sách đánh lừa nhé. Hồn hồ ly nhưng không phải là viết về một nàng hồ ly nào đó chuyên quyến rũ đàn ông đâu. Hồn hồ ly là một quyển trinh thám kiểu trinh thám cổ điển suy luận đơn thuần với nhân vật chính là quan Tân: đẹp trai, thông minh, giỏi võ.
Lấy bối cảnh là Hoài Phố những năm Trịnh Nguyễn phân tranh đàng trong với đàng ngoài. Quan Tân cùng với Định là bạn của mình trong một lần đi ngang qua Hoài Phố thì Định vô tình gặp phải rắc rối. Bà Mận chủ một quán trọ không may bị chết và Định bị cho là hung thủ sớm bị giải về đại lao chờ ngày hành hình.
Như rơi vào mê cung hỗn loạn khi thêm vào đó là hàng loạt những sự việc rắc rối xảy ra. Một sư bà từ nước ngoài trên đường trở về Hoài Phố bị mất tích một cách bí ẩn. Bốn bà già ở Hoài Phố cũng lần lượt bị mất tích. Nha môn thì nhận được tay và chân được cho là của người mất tích cùng với bức thư đe doạ của Kẻ Sành Ăn. Kẻ sành ăn từ 1 năm trước cũng đã gửi tay và chân của 4 đứa trẻ cũng bị mất tích nhưng không hề bị truy bắt.
Mọi sự việc cứ mờ mờ, ảo ảo như trong màn sương mù dày đặc, có lúc như rơi vào đêm tối.
Điều khá lý thú ở Hồn Hồ Ly là bối cảnh. Vừa đọc ta như vừa được trở về với Việt Nam ở thế kỷ thứ 16 – 17 với nhiều biến động. Mọi cảnh sắc, sinh hoạt của con người những năm đó được miêu tả một cách sinh động. Những danh thắng hay tên gọi thời đó vẫn được giữ nguyên phiên âm Hán Việt mà nếu không có chú giải đằng sau chắc tôi sẽ không biết. Đặc biệt là sự quan liêu, thờ ơ của quan lại địa phương đối với dân. Quân lính của quan thì chỉ việc chơi tổ tôm không cần quan tâm ai mất tích, ai thủ phạm. Quan thì không cần điều tra xem xét để truy tìm hung thủ mà chỉ cần vớ được người có liên quan là tống ngục chờ hành hình.
Các cánh đàn ông sẽ thích điều này ở Hồn Hồ Ly khi ở những trang 280, 282 là cảnh miêu tả các tư thế quan hệ với những câu chữ rất mỹ miều văn chương như: Nụ hôn sấm sét của Kỳ Lân, cá quẫy trong hang, hoa lan khẽ ngoảnh, ma cà rồng cưỡi gió.
Hồn hồ ly là một tác phẩm khá lý thú. Có thể đoạn đầu chưa vào mạch nên hơi chậm chưa thu hút lắm nhưng càng đọc đến những đoạn về sau càng có sức lôi cuốn hấp dẫn. Cũng khá bất ngờ khi quan Tân giải đáp vụ án ở đoạn cuối. Ngoài ra còn biết thêm được một số điều bổ ích về văn hoá, giao thương và một số thứ khác.
Cũng hơi tiếc là đã không chịu khó tìm hiểu lịch sử giai đoạn này kỹ hơn để có thể hiểu hơn về tác phẩm này.
