3,5/5 ⭐
Gác lại những cuốn sách khoa học viễn tưởng hack não, những tiểu thuyết lãng mạn “mệt tim”, mình lại tìm về với Văn học Việt Nam, với tuyển tập bút kí rất đỗi chân thật về vùng đất Kinh kì xưa: “Hà Nội băm sáu phố phường“.
“Hà Nội băm sáu phố phường” tập hợp những bài bút ký viết về truyện phố, truyện phường, đặc biệt là vẻ đẹp của những thức quà Hà Nội. Tác giả bắt đầu từ những tấm biển hiệu gắn với cơ nghiệp và số phận người buôn bán, được viết bằng thứ tiếng Pháp hoa mĩ hay tiếng Việt chân chất. Kế đó là những ngôi nhà cũ với lối kiến trúc đặc trưng riêng của phố cổ Hà thành: “Giữa nhà là mảng sân vuông lộ thiên, có bể non bộ và cá vàng, có chậu lan, có bể đựng nước và trên tường có câu đối chữ Nho. Đôi khi đi qua, một cánh cửa hé mở, thoáng qua nhìn vào có thể thấy bóng dáng một thiếu nữ nhẹ qua sân…”. Đó không chỉ là nhà, mà còn là những mảnh kí ức, là dấu ấn của biết bao kiếp người từng sinh ra và lớn lên giữa lòng Thủ đô yêu dấu!
Bên cạnh kiến trúc cổ kính thì ẩm thực cũng là một nét văn hóa đặc sắc được Thạch Lam chắt lọc đưa vào sáng tác của mình. Những món ăn Hà Nội, từ đặc sản như phở, bánh tôm, cốm… cho đến những món ăn đâu đâu cũng có như bánh đậu, bánh khảo, kẹo lạc… Tất cả hiện lên qua lăng kính của nhà văn đều mang cái phong vị rất riêng của xứ Kinh kì mà không đâu có được. Cùng là món bún chả ấy, nhưng bún chả của Hà Nội lại “ngon và đậm thế, ngon từ cái mùi thơm, từ cái nước chấm ngon đi.” Cũng không phải ngẫu nhiên mà ngòi bút của ông miêu tả thật kĩ lưỡng cách người Hà Nội làm và thưởng thức chúng. Phở ngon của Hà Nội thì “nước dùng trong và ngọt, bánh dẻo mà không nát, thịt mỡ gầu giòn chứ không dai, chanh ớt và hành tây đủ cả…” Hay như cách thưởng thức cốm cũng được tác giả miêu tả rất tỉ mỉ “Cốm không phải là thức quà của người ăn vội, ăn cốm phải ăn từng chút ít, thong thả và ngẫm nghĩ…” Bởi người Hà Nội vốn sành ăn nên quà Hà Nội không chỉ “ăn được” mà còn phải “ăn ngon”, từ hình thức đến hương vị đều thấm nhuần sự thanh tao, nhã nhặn của đất, của người Tràng An.
Giọng văn Thạch Lam không nặng nề, khuôn thước mà nhỏ nhẹ, thư thái, từ từ đưa người đọc đi thăm thú khắp phố phường Hà Nội, thưởng thức hết thảy những món ngon nơi Đô thành phồn hoa. Mội Hà Nội cổ kính với những con người thanh lịch, những thú ăn – chơi cũng thanh không kém cứ thế hiện lên qua từng con chữ hẳn sẽ khiến không ít người bồi hồi, xao xuyến. Bằng tâm hồn đồng điệu với Hà Nội cổ kính, tinh tế và thanh lịch đến nhã nhặn, thanh tao, chỉ bằng vài câu văn ngắn gọn, Thạch Lam đã vẽ lên bức tranh Hà Nội “đẹp” và “thơm” đến nao lòng.Không chỉ yêu mà mình còn thấy được nơi tác giả niềm trăn trở trước những đổi thay của cuộc sống hiện đại đang dần len lỏi vào đất Hà thành. Những cái xấu của người dân cũng được tác giả phê phán rất khéo, rất tình. “Hà Nội băm sáu phố phường” là những tinh hoa, vẻ đẹp, những thứ đang trôi qua, những gì đang dần mai một được nhà văng chắt lọc lại. Ông yêu và trân trọng những con phố dài với những gánh hàng hoa hay những cô gái làng Vòng gánh cốm bán rong trên phố… Có thể thấy, khó ai có khả năng lưu giữ tài tình như Thạch Lam.
Instagram: @skythienbinh
