Có thể bạn chưa biết: “Của chuột và người” được nhắc đến trong “Một thoáng ta rực rỡ ở nhân gian” của Ocean Vuong và một phần nước Mỹ.
Nó được nhắc đến trong đoạn viết về lần đầu tiên cậu đến chỗ ở của Trevor: một căn nhà di động nằm gần đường cao tốc, trong phòng của Trevor có một cuốn “Của chuột và người” – một tác phẩm của John Steinbeck. Lại là Steinbeck, tác giả mà mình có nhắc đến trong một bài viết gần đây trên group này.
Có thể nói, John Steinbeck là nhà văn được yêu thích nhất với tầng lớp lao động ở Mỹ, ông là nhà văn của nông dân Mỹ. Giống như Nam Cao với Kim Lân viết về người nông dân Việt Nam vậy. Kể từ cuộc “đi phượt” lớn nhất trong “Chùm nho thịnh nộ”, sống trong một căn nhà di động trở thành một văn hóa, một cách sống của một bộ phận người Mỹ: bếp bênh, không thể làm chủ và phụ thuộc. Hai bố con Trevor là hình ảnh đại diện cho thứ văn hóa đó.
Vuong đến thu hoạch lá thuốc lá thuê cho nông trại của ông nội Trevor, một công việc thời vụ, cùng rất nhiều những người làm thuê khác, đến từ nhiều đất nước khác, nói nhiều thứ tiếng khác. Nhưng họ đều dễ dàng trò chuyện và hiểu nhau. Họ giống như George và Lennie và những người làm thuê khác trong “Của chuột và người”. Giống y chang. Dù là cách đây 100 năm, hay 50 năm, hay hiện tại, ở Mỹ vẫn đầy những số phận người di cư, tị nạn. Họ vẫn làm những công việc bếp bênh, nay đây mai đó, sống tạm bợ trên những chiếc xe.
Mỹ, trong con mắt của rất nhiều người, là một đất nước của bình đẳng, tự do. Truyền thông, điện ảnh, giải trí đã tạo ra trong tâm trí nhiều người về một đất nước “như mơ”. Giấc mơ Mỹ là Apple, Microsoft, Amazon và Google. Ít ai biết về một nước Mỹ như Ocean Vuong hay Steinbeck đã biết. Nó vẫn đang diễn ra và sẽ diễn ra.
Năm ngoái, bộ phim “Nomadland” của đạo diễn Chloé Zhao đã giành được 3 tượng Oscar cho những đề mục quan trọng nhất: phim hay nhất, đạo diễn xuất sắc nhất và nữ chính xuất sắc nhất. Đây là một bộ phim nói về cuộc sống của những người sống di cư trên những ngôi nhà di động, làm công việc thời vụ.
Nếu bạn thích “Một thoáng ta rực rỡ ở nhân gian”, bạn nên tìm đọc sách John Steinbeck và tìm xem Nomadland, để hiểu thêm về nước Mỹ, và thích thêm Ocean Vuong.
