Điều gì sẽ xảy ra nếu hơn một nửa số thanh thiếu niên thừa nhận rằng họ cảm thấy phải trông thật hoàn hảo về mọi mặt chỉ vì mạng xã hội? Đó không còn là giả thuyết mà là một thực tế đáng báo động được Thomas Curran – giáo sư tâm lý học tại London School of Economics – phân tích trong cuốn sách Bẫy hoàn hảo (The Perfection Trap).
Curran chỉ ra rằng Instagram và các nền tảng mạng xã hội khác đã biến việc so sánh xã hội từ một thói quen thoáng qua thành một áp lực liên tục, toàn cầu hóa và được thuật toán thúc đẩy không ngừng. Hàng triệu thanh thiếu niên, đặc biệt là các cô gái, mỗi ngày đối diện với những hình ảnh được chỉnh sửa kỹ lưỡng, những thân hình chuẩn mực phi thực tế, hay “cuộc sống hoàn hảo” của người nổi tiếng và influencer. Kết quả là hơn 80% thiếu nữ so sánh bản thân với người khác trên mạng, trong đó 90% cảm thấy mình kém cỏi hơn – một con số gây sốc.
Không chỉ làm gia tăng sự tự ti về ngoại hình, mạng xã hội còn làm trầm trọng thêm lo âu và trầm cảm. Nghiên cứu nội bộ của Facebook từng chỉ ra rằng 6% thanh thiếu niên Mỹ và 13% thanh thiếu niên Anh cho rằng Instagram là nguyên nhân khiến họ muốn tự tử. Thậm chí, mức độ ảnh hưởng tiêu cực của mạng xã hội đến sức khỏe tâm thần được so sánh là cao hơn cả việc uống rượu say, sử dụng ma túy mạnh hay quan hệ tình dục sớm.
Cuốn sách Bẫy hoàn hảo bóc trần cơ chế vận hành đằng sau: các nền tảng như Instagram hay Facebook hoạt động trên “mô hình thiếu hụt” – nơi người dùng được khuyến khích đăng tải những nội dung đã qua chỉnh sửa, tô vẽ để đổi lấy lượt thích, chia sẻ và theo dõi. Các con số này trở thành “mã thông báo xác thực”, khiến con người phụ thuộc và càng lúc càng cảm thấy “không đủ”.
Đặc biệt, Curran nhắc lại trường hợp Essena O’Neill – một influencer nổi tiếng đã rời bỏ Instagram, tiết lộ rằng cuộc sống “hoàn hảo” của cô chỉ là sản phẩm dàn dựng, đầy lo âu và trầm cảm. Câu chuyện này minh chứng rõ ràng cho sự nguy hiểm của bẫy cầu toàn mà mạng xã hội đang nuôi dưỡng.
Và đây chính là điểm wow mà cuốn sách mang lại: những gì ta tưởng là động lực hoàn thiện bản thân hóa ra lại trở thành cái bẫy khiến ta kiệt quệ, lo âu và xa rời hạnh phúc thật sự.
Nếu bạn từng thấy mệt mỏi vì lướt Instagram hay TikTok và cảm giác mình “không bao giờ đủ”, thì Bẫy hoàn hảo chính là cuốn sách bạn nên đọc. Nó không chỉ giúp bạn hiểu rõ cơ chế vận hành của cái bẫy này, mà còn mở ra một con đường để học cách trân trọng sự “vừa đủ” – thứ sức mạnh giải phóng chúng ta khỏi áp lực cầu toàn của thời đại.
