Khi Randall Munroe phát hành cuốn Giải thích các thứ (Thing Explainer), ông đã không chỉ xuất bản một cuốn sách khoa học thông thường, mà còn mở ra một trải nghiệm đọc đầy khác biệt: biến những vấn đề phức tạp thành thứ mà bất kỳ ai cũng có thể hiểu được. Và chính sự độc đáo này đã mang lại cho cuốn sách vô số lời khen từ cả giới chuyên gia lẫn độc giả toàn cầu.
Tờ The Guardian ca ngợi tác phẩm là “vui nhộn, dí dỏm và không hề coi thường độc giả”, nhấn mạnh rằng Munroe đã thành công trong việc trò chuyện với người đọc bằng giọng điệu hóm hỉnh nhưng vẫn đầy tri thức. Publishers Weekly thì gọi đây là một “công trình thông minh và duyên dáng”, đưa khoa học về gần hơn với công chúng. Còn Wired khẳng định Munroe đã chứng minh một chân lý hiển nhiên mà ta thường bỏ qua: giải thích phức tạp bằng đơn giản là cách tiếp cận hiệu quả nhất.
Đặc biệt, Bill Gates – một trong những độc giả nổi tiếng nhất – đã viết trên blog cá nhân của mình rằng Giải thích các thứ giống như “một hướng dẫn cho tâm trí tò mò”, nơi mà bất kỳ ai cũng có thể tìm thấy niềm vui khám phá, từ trẻ em cho đến những nhà khoa học kỳ cựu.
Về phía độc giả phổ thông, cuốn sách cũng nhận được sự đón nhận nồng nhiệt. Trên Goodreads, Giải thích các thứ có điểm số trung bình 4.0/5 từ hơn 30.000 đánh giá, nhiều người chia sẻ rằng họ “cảm thấy nhẹ nhõm khi có thể hiểu được những khái niệm vốn xa lạ mà không cần đến kiến thức chuyên ngành”. Nhiều bình luận còn cho rằng họ bắt đầu nhìn thế giới xung quanh bằng con mắt mới – thấy được sự đơn giản trong cái phức tạp, và ngược lại.
Amazon cũng ghi nhận hàng nghìn đánh giá tích cực, trong đó độc giả gọi cuốn sách là “tác phẩm vừa giáo dục vừa giải trí hiếm hoi”, “một món quà hoàn hảo cho những ai tò mò về thế giới”, và “một trải nghiệm đọc khiến bạn bật cười trong khi vẫn học được điều gì đó mới mẻ”.
Không khó để hiểu tại sao Giải thích các thứ lại được yêu thích đến vậy. Munroe không chỉ viết một cuốn sách, mà còn tạo ra một phương pháp học tập và giao tiếp mới, nơi mọi người đều có thể tiếp cận kiến thức mà không bị rào cản ngôn ngữ hay thuật ngữ phức tạp. Và chính sự dân chủ trong tri thức này đã khiến cuốn sách trở thành một hiện tượng văn hóa – không chỉ dành cho giới mê khoa học, mà cho tất cả những ai yêu thích sự tò mò.
Nếu sau khi đọc Giải thích các thứ bạn muốn khám phá thêm thế giới dí dỏm nhưng đầy chất khoa học của Randall Munroe, hãy tìm đến hai tác phẩm khác của ông. Nếu… thì? (What If?) là cuốn sách nơi tác giả giải đáp những câu hỏi tưởng chừng điên rồ nhất bằng lý thuyết khoa học nghiêm túc – như “Nếu Trái đất ngừng quay đột ngột thì chuyện gì sẽ xảy ra?”. Trong khi đó, Làm sao để… (How To) lại mang đến những lời khuyên khoa học “không giống ai” cho những tình huống đời thường, biến việc đi bộ, nướng bánh hay mở cửa sổ thành những thí nghiệm đầy sáng tạo và bất ngờ.
Ba cuốn sách của Munroe, tuy khác nhau về cách tiếp cận, nhưng đều có chung một sợi chỉ đỏ: biến khoa học thành thứ gần gũi, hài hước và kích thích trí tò mò. Và chính điều đó khiến ông trở thành một trong những tác giả khoa học đại chúng được yêu mến nhất hiện nay.
