Văn chương chạm đến giới hạn cuối cùng của sự sống

Thứ Năm, 06/11/2025

Tựa thinh không của Ada d’Adamo là một tác phẩm văn học xuất sắc. Đây là một minh chứng cho sức mạnh của lời kể chân thật, cho khả năng lay động sâu xa mà một cuốn sách có thể tạo ra khi người viết đặt cả cuộc đời mình vào từng trang giấy. Sự đón nhận nồng nhiệt từ giới phê bình và hàng loạt giải thưởng danh giá đã nói thay cho cảm xúc của hàng ngàn độc giả: giải Strega 2023, giải Strega Giovani, giải Mondello (gồm ba hạng mục), và giải Flaiano đặc biệt được trao sau khi tác giả qua đời. Những vinh danh này không phải lời an ủi muộn màng, mà là sự công nhận rõ ràng cho một tác phẩm thực sự chạm đến tận cùng của con người.

Giới phê bình không tiếc lời khen ngợi dành cho Tựa thinh không. Nhà văn Elena Stancanelli gọi đây là “một cuốn sách ma thuật”, vì nó khiến người đọc vừa cảm thấy nghẹt thở trong nỗi đau, vừa nhận ra rằng con người vẫn có thể vượt qua mọi giới hạn. Chiara Gamberale cho rằng tác phẩm này “làm trái tim tan vỡ rồi trao trả lại nó đang khiêu vũ”, còn Lisa Ginzburg khẳng định Tựa thinh không giống như một hành trình – không phải hành trình qua địa lý, mà là qua những tầng sâu nhất của xúc cảm. Với Elena Gibellini, đây là một câu chuyện chân thực đến mức khiến người đọc nín thở, một trải nghiệm mà chỉ những tác phẩm xuất phát từ cuộc đời thật mới có thể mang lại.

Những nhận xét từ giải thưởng Strega Giovani cũng mang đến cái nhìn sâu sắc về tác động của cuốn sách đối với độc giả trẻ. Valeria Falcinelli, học sinh lớp 3L tại Rome, viết rằng không có lời nào đủ để diễn tả mối quan hệ giữa mẹ và con gái trong hoàn cảnh khắc nghiệt như vậy. Cô gọi tên sự bất lực – không phải chỉ trong bệnh tật, mà trong cả việc yêu thương khi không thể giao tiếp, khi sự gần gũi thể xác trở thành điều xa xỉ. Valeria nhấn mạnh rằng đây không phải câu chuyện về sự tuyệt vọng, mà là lời kể can đảm của một người phụ nữ đã sống vì người khác đến mức quên cả bản thân.

Một học sinh khác, Vittoria Lazzeri, từ Trento, dù chỉ mới ở độ tuổi học trò, đã nhận ra rằng cuốn sách giúp mình nhìn cuộc sống theo cách hoàn toàn khác. Ada không tô vẽ hình ảnh người mẹ lý tưởng, mà kể về chính mình với đầy đủ những mâu thuẫn, do dự, thậm chí đôi lúc là sự phản kháng. Và từ sự thừa nhận đầy nhân tính ấy, tình yêu hiện lên một cách chân thực, sống động. Vittoria cũng viết rằng cô từng nghĩ tình mẫu tử là điều tự nhiên và tuyệt đối, nhưng cuốn sách đã giúp cô hiểu rằng tình cảm ấy là một hành trình, có khởi đầu, có thử thách, có lúc chệch hướng, nhưng vẫn luôn lớn dần lên trong sự hy sinh lặng lẽ.

Trong mắt độc giả, Tựa thinh không là món quà mà Ada để lại cho con gái, cho những người làm mẹ, và cho bất kỳ ai từng sống trong tình yêu lặng thầm. Văn chương trong tác phẩm không phô trương, không cầu kỳ. Nó giống như hơi thở – mỏng manh, không màu, nhưng giữ cho tất cả được sống. Sau cùng, điều khiến cuốn sách tồn tại không nằm ở những trang viết đẹp, mà ở việc nó đã nói lên những điều người ta thường giấu kín. Và bằng cách đó, Ada d’Adamo đã khiến tác phẩm của mình trở thành một phần vĩnh viễn của văn học đương đại Ý.

Viết bình luận