“Chú bé mang pyjama sọc” của John Boyne là những chiêm nghiệm về một tình bạn đẹp, là bài học về vấn đề bình đẳng dân tộc, là sự lên án những tội ác khủng khiếp của Đức Quốc xã,...
Bruno và Shmuel, hai con người sinh ra ở cùng một thời điểm, nhưng lại trong những hoàn cảnh và số phận khác nhau. Tuy thế, giữa hai đứa trẻ vẫn tồn tại tình bạn ngây thơ, trong sáng, đáng thương đến đau lòng. Đó là một tình bạn đặc biệt, không được chơi cùng nhau, không được đá bóng cùng nhau, chỉ trò chuyện qua hàng rào thép...
Tác giả John Boyne còn thể hiện sự tài tình khéo léo qua nghệ thuật sắp xếp, nếu như 18 chương đầu là gam màu tươi sáng xoay quanh cuộc sống của Bruno, những lần nói chuyện vui vẻ với Shmuel,... thì 2 chương cuối của cuốn sách là hiện thực tàn khốc của chiến tranh. “Cuộc diễu hành” thực chất là phòng ngạt hơi, là cách mà Đức Quốc Xã thanh trừng người dân Do Thái. Đến những giây phút cuối của cuộc đời, Bruno vẫn nắm chặt tay người bạn thân nhất Shmuel của cậu, không gì có thể rời nó ra. Cái cầm tay ấy dường như đã xóa mọi khoảng cách phân chia chủng tộc mà người lớn đặt ra.
