Haruki Murakami là nhà văn nổi tiếng của Nhật Bản, đồng thời cũng là một người say mê đọc sách. Trong các cuộc phỏng vấn và bài viết của mình, ông thường chia sẻ về những cuốn sách đã ảnh hưởng sâu sắc đến sự nghiệp viết văn của ông. Những độc giả trung thành của Murakami hẳn sẽ dễ dàng nhận ra bóng dáng của những tác phẩm đó trong phong cách kể chuyện, không khí huyền hoặc và chiều sâu tâm lý thường trực trong tiểu thuyết của ông.
Một trong những tác phẩm ông yêu thích nhất là Anh em nhà Karamazov của Fyodor Dostoevsky – một trong những tiểu thuyết đồ sộ và phức tạp nhất trong lịch sử văn học thế giới. Tác phẩm xoay quanh ba người con trai của ông Fyodor Karamazov – một người cha độc đoán, tham lam và đạo đức giả. Ba người con với ba tính cách đối lập: Dmitri bốc đồng và nồng nhiệt, Ivan trí thức và hoài nghi, Alyosha mộ đạo và hiền lành – đại diện cho những mâu thuẫn sâu xa trong con người về niềm tin, công lý, đạo đức và tội lỗi. Với Murakami, đây là minh chứng cho sức mạnh không suy giảm của văn chương, ngay cả ở giai đoạn cuối đời của một nhà văn. "Hầu hết các nhà văn càng về già càng yếu đi, nhưng Dostoevsky thì không. Ông ấy ngày càng lớn hơn, vĩ đại hơn. Ông viết Anh em nhà Karamazov khi đã ngoài năm mươi. Đó là một cuốn tiểu thuyết vĩ đại."
Một tác phẩm khác để lại dấu ấn lớn trong tâm trí Murakami là Đại gia Gatsby của F. Scott Fitzgerald. Câu chuyện kể về Gatsby – một triệu phú bí ẩn, lãng mạn và cô đơn – người sống trong sự xa hoa với hy vọng giành lại tình yêu cũ là Daisy. Đặt trong bối cảnh nước Mỹ thập niên 1920 hào nhoáng và hỗn loạn, tác phẩm là bản tuyên ngôn về sự tan vỡ của “giấc mơ Mỹ”, đồng thời là một bi kịch về khát vọng, ảo vọng và sự lừa dối bản thân. Murakami không chỉ yêu thích mà còn từng dịch tác phẩm này sang tiếng Nhật. "Nếu buộc phải chọn một cuốn sách có ý nghĩa nhất đối với tôi, tôi sẽ không ngần ngại chọn Gatsby. Nếu không có tiểu thuyết của Fitzgerald, có lẽ tôi đã không viết văn như ngày nay – thậm chí có thể đã không viết gì cả."
Cũng thuộc danh sách yêu thích của Murakami là Kẻ không thể giã từ của Raymond Chandler – tiểu thuyết trinh thám noir với nhân vật thám tử Philip Marlowe. Trong một thế giới ngập tràn tham nhũng, lừa dối và cô đơn, Marlowe là hình mẫu người đàn ông không khoan nhượng với cái ác nhưng cũng đầy tổn thương. Tác phẩm là sự pha trộn giữa giọng kể sắc lạnh, ngôn ngữ chặt chẽ và chiều sâu nội tâm hiếm thấy trong dòng tiểu thuyết trinh thám. Murakami từng dịch toàn bộ tác phẩm của Chandler và đọc cuốn sách này tới năm, sáu lần. "Philip Marlowe là nhân vật tưởng tượng của Chandler, nhưng với tôi, anh ấy hoàn toàn có thật."
Một tác phẩm khác từng để lại “cú sốc lớn” trong tuổi trẻ của Murakami là Lâu đài của Franz Kafka. Đây là tiểu thuyết chưa hoàn chỉnh, kể về nhân vật K, K đến một ngôi làng bị cai quản bởi một tòa lâu đài quan liêu kỳ quái, và từ đó rơi vào vòng xoáy vô vọng để được thừa nhận sự hiện diện của mình. Thế giới Kafka dựng nên vừa thực vừa ảo, nơi logic trở nên bất khả thi và con người luôn lạc lõng, bị từ chối, không lý do. Với Murakami, đây là một trải nghiệm văn học định hình thế giới quan nghệ thuật của ông. "Thế giới mà Kafka mô tả trong cuốn sách ấy vừa thực vừa ảo đến mức trái tim và tâm hồn tôi như bị xé làm đôi."
Cuối cùng là Bắt trẻ đồng xanh của J.D. Salinger – tiểu thuyết mang tính biểu tượng của văn học Mỹ thế kỷ 20, gắn liền với hình ảnh Holden Caulfield – một cậu thiếu niên bất cần, nhạy cảm và đầy mâu thuẫn. Tác phẩm nói về sự trưởng thành, sự mất mát và khát khao giữ gìn thế giới trong trẻo của tuổi thơ giữa một xã hội giả tạo, xô bồ. Murakami từng đọc cuốn sách này năm 17 tuổi và sau đó quyết định dịch nó sang tiếng Nhật. "Tôi nhớ nó từng hài hước, nhưng thực ra nó rất đen tối và dữ dội. Có lẽ tôi đã thực sự rối bời khi còn trẻ."
Những cuốn sách mà Haruki Murakami yêu thích không chỉ là nền tảng văn học kinh điển mà còn là chất liệu nuôi dưỡng cảm xúc và tư duy nghệ thuật trong ông. Đó là nơi ông tìm thấy sự đồng cảm, khơi nguồn sáng tạo và góp phần định hình một phong cách viết rất riêng – vừa trầm tĩnh, vừa huyền ảo, vừa đầy nhân văn. Đọc những tác phẩm này cũng là cách để hiểu hơn thế giới nội tâm sâu thẳm của Murakami – nơi văn chương và đời sống hòa quyện một cách tinh tế.
