Một thoáng ta rực rỡ ở nhân gian - Nhã Thy
“... mà bởi tiêu bản đó là hiện thân cho cái chết không bao giờ kết thúc, cái chết không ngừng chết thêm trong lúc chúng ta đi qua bên dưới nó để trút bỏ nỗi buồn.” là câu cảm khái về tiêu bản đầu thú được treo trên giá tưởng chừng như chẳng liên quan gì đến mẹ Hồng, người mẹ của Chó Con. Nhưng cũng chính nó gợi lên trong tôi bao trăn trở và suy cảm về hình hài của chiến tranh bên trong con người ta. Chiến tranh - những viễn cảnh và hồi ức về nó cứ lặp đi lặp lại bên trong dòng chảy hồi ức của mẹ Hồng, bà hành động như bản năng, nhắc mãi về những khổ đau của thời điểm đó, phải chăng là một sự chia sẻ, một sự tự giằng xé trong lòng mình để rồi vạch ra một vết sẹo dài và đau đớn của quá khứ. Cái chết, nỗi đau chiến tranh không bao giờ kết thúc, nó hiện diện mải miết như một thứ chất gây nghiện cứ vây lấy và bào mòn tâm khảm của một người đi qua nó khiến họ sống mà như đang chết dần, chết bởi thứ chất độc tàn ác do nhân loại tạo ra. Các loại chất gây nghiện có nguồn gốc từ thực vật, từ thế giới tự nhiên như cần sa có nguồn gốc từ cây dầu gai thế nhưng chiến tranh một thứ chất gây nghiện đeo bám dai dẳng trên cơ thể, trong sâu thẳm tâm khảm nhân loại lại bắt nguồn từ thứ mầm ác độc, tham lam bên trong chúng ta.
Vì lẽ đó, để ngăn chặn chiến tranh thứ cần được nuôi dạy trong chúng ta không chỉ là tình yêu với thế giới, mà còn là với cái đẹp. Điều làm tôi hạnh phúc và biết ơn nhất là khi Chó Con nhận ra mình đã nhầm khi cho rằng bản thân sinh ra từ chiến tranh; Chó Con và mẹ của mình được sinh ra từ cái đẹp – “thứ bạo lực đó dù đã can qua quả, vẫn không làm hỏng được nó”. Chiến tranh và những gì nó để lại cho con người xấu xí và đau đớn đến cùng cực nhưng đứng trước sinh mệnh người, những tấm lòng vẹn nguyên thì nó dễ dàng bị lu mờ. Giờ đây, khi đi qua những trang viết của anh, tôi mới hiểu rõ bên dưới lớp vỏ sần sùi, đau đớn về chiến tranh và những hoang tàn đớn đau cuộc đời họ - những người còn sót lại từ tâm bão ấy vẫn vẹn nguyên một tấm lòng trinh nguyên, một con tim đập và sống vì yêu, vì thương.
