"Cha có thực sự tin là Chúa đã giúp chúng ta không thưa cha?”
Tôi tận dụng giờ học tiếng Hebrew để đặt câu hỏi cứ lảng vảng trong đầu mình. Cha Pons nhìn tôi âu yếm.
“Thực lòng là không Joseph nhỏ bé của ta ạ. Chúa không tham dự vào việc này. Ta thấy thoải mái sau phản ứng của tay sĩ quan Đức này như vậy, là vì ta đã lấy lại niềm tin vào con người.”
“Con ấy à, con nghĩ là nhờ có cha. Chúa đã che chở cha.”
“Đừng nói lung tung vậy.”
“Cha không tin là nếu chúng ta thành kính, làm người Do Thái tốt hoặc làm người Công Giáo tốt, thì không có gì có thể xảy ra với chúng ta ư?”
“Con lấy ở đâu ý nghĩ vớ vẩn đó vậy?”
“Từ buổi học giáo lý. Cha Boniface nói...”
“Dừng lại ngay! Sự ngờ nghệch nguy hiểm! Người với người hại nhau và Chúa không liên quan gì. Chúa đã tạo ra con người tự do. Do đó, chúng ta đau khổ hay vui cười không có liên quan gì đến phẩm chất hay nhược điểm của chúng ta. Vai trò con gán cho Chúa mới khủng khiếp làm sao? Liệu có giây phút nào con có thể tưởng tượng rằng người thoát khỏi bàn tay của Quốc xã được Chúa yêu còn người bị bắt thì bị Chúa ghét? Chúa không can dự vào việc chúng ta làm.”
“Ý cha là dù điều gì xảy ra thì Chúa cũng mặc kệ phải không ạ?”
“Ta muốn nói rằng, dù điều gì xảy ra thì Chúa cũng đã làm xong việc của mình. Từ giờ đến lượt chúng ta. Chúng ta tự chịu trách nhiệm về số phận của mình.”
